Jeszcze wyraźniej zarysowały się granice Europy środkowo-wschodniej i jej znaczenia w dobie wielkiego kryzysu strukturalnego rozwiniętych krajów zachodu, którego kulminacja przypadła na połowę XIV wieku. Jego skutki były bardzo różnorodne. Ucieczka ludzi i środków finansowych z państw przeżywających trudności, na obszary rozwijające się, w dodatku niemal nie dotknięte epidemią „czarnej śmierci”, zmniejszała dystans gospodarczy i demograficzny między wschodnią i zachodnią częścią Europy łacińskiej. Zainteresowanie produktami wydobywanymi na wschodzie, poszukiwanie nowych rynków zbytu, szło w parze ze wzrostem znaczenia państw tej części kontynentu.

    Czechy stały się głównym krajem Rzeszy, Węgry weszły…

    …w okres swego największego znaczenia politycznego, Polska zaczęła uzyskiwać samodzielną pozycję wśród innych państw tego regionu…

Henryk Samsonowicz
„Strefy gospodarcze Europy w średniowieczu i wczesnej epoce nowożytnej. Próba analizy porównawczej”